Slijmvliezen

Ontsteking van het oogslijmvlies

Honden en katten hebben geregeld last van de oogslijmvliezen. Het dier heeft dan last van ‘rode ogen’. Vaak zie je het dier meer knipperen, knijpt het de ogen wat dicht en komt er een waterige tot pussige uitvloei uit de ogen. Er zijn veel oorzaken voor dit probleem, zoals bacteriën, virussen, ‘vreemde voorwerpen’ in het oog zoals een zandkorrel of grasaartje. De aandoening kan echter ook zeer hardnekkig zijn, of een teken zijn dat er een ander probleem in het oog speelt, zoals een ontsteking van het hoornvlies of een te hoge oogdruk.

Folliculaire conjunctivitis

Niesziekte bij de kat

Niesziekte bij de kat veroorzaakt luchtweg en ademhalingsproblemen. Niesziekte is een verzamelnaam voor verschillende bacteriën en virussen die allemaal luchtwegproblemen veroorzaken en vaak ook oogproblemen. Deze ziekteverwekkers kunnen alleen of in combinatie met andere virussen of bacteriën aanwezig zijn. Hieronder worden de belangrijkste ziekteverwekkers besproken.

Herpes virus

Herpes is bij katten een virus dat onderdeel uitmaakt van de groep ziekte verwekkers (verschillende bacteriën en virussen) dat niesziekte veroorzaakt.

Katten worden vaak op jonge leeftijd besmet door het herpesvirus en veroorzaakt dan luchtweginfecties en infecties van de oogslijmvliezen. Dit kenmerkt zich door niezen, knijpen met de oogjes en vieze oogjes (waterig tot pussige ooguitvloeiing). In deze fase zie je niet vaak beschadigingen van het hoornvlies. Het virus nestelt zich in deze periode wel vaak in zenuwuiteinden in het hoornvlies, zonder dat het hoornvliesklachten veroorzaakt. Bij tachtig procent van de katten blijft het virus latent aanwezig na de infectie, dit houdt in dat de kat een chronische drager van de ziekte wordt. Het virus kan gedurende het leven van de kat weer opflakkeren, wanneer de weerstand van de kat minder wordt dit gebeurt vooral in perioden van stress en dracht en bij kattenziektes als FIV en FelV.

Als de ziekte later weer opflakkert, treden er vaak alleen oogproblemen (slijmvlies en hoornvliesontstekingen) en niet of nauwelijks luchtwegproblemen op.

Het herpesvirus veroorzaakt vaak een verminderde traanproduktie, hierdoor wordt het hoornvlies te droog en herstelt het hoornvlies slecht. Ook kan het virus (vooral bij kittens) er voor zorgen dat er vergroeiingen zijn van het slijmvlies met de oogleden en het oog zelf (symblefaron). Deze vergroeiingen zijn vaak niet meer goed te corrigeren.

Calicivirus

Calicivirus is een infectieziekte die naast problemen aan de luchtwegen ook ontstekingen aan het tandvlees, de mondholde, de tong en het oogslijmvlies, de gewrichten en de nieren kan veroorzaken. De ziekte kan chronisch worden en net als herpes latent in het lichaam aanwezig zijn. Het hoornvlies wordt door het calicivirus in princiepe niet aantetast.

Chlamydia

Chlamydia is een bacterie-infectie. die luchtwegproblemen en ooginfecties veroorzaakt (niezen, waterige tot pussige oogvoei). Chlamydia kan chronische worden en ook latent aanwezig zijn om op latere leeftijd problemen te veroorzaken. Dit kunnen dan luchtwegproblemen en/of ooginfecties zijn. Het hoornvlies wordt door chlamydia zo goed als nooit aangetast.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

De diagnose wordt gesteld op het klinisch beeld. Herpes bijvoorbeeld geeft typische hoorvliesletsels (dendritische ulcers). Cytologisch onderzoek en DNA onderzoek kan helpen de diagnose te bevestigen.

Behandeling

–       Ogen en neus schoonhouden: met een zachte tissue of (vochtig) verbandgaasje het neusje en de oogjes vrij houden van snot en pus. De neuzen kunnen voorzichtig gespoeld worden met fysiologische zoutoplossing. Katten met verstopte neuzen, ruiken minder, hierdoor hebben ze minder of geen eetlust. Het kattenvoer warm maken kan de eetlust bevorderen.

–       Ogen zalven en/of druppelen: bij oogproblemen is het heel belangrijk om te ogen te zalven of te druppelen om infecties te bestrijden, vergroeiingen van slijmvlies met hoornvlies voorkomen en het hoornvlies vochtig te houden (het herpesvirus veroorzaakt vaak een verminderde traanproduktie, hierdoor wordt het hoornvlies te droog en herstelt het hoornvlies slecht).

–       Bij bacteriële infecties hebben de katten vaak antibioticum nodig. Een bacterie kan de primaire veroorzaker van niesziekte zijn, maar ook secundair nadat de weg vrij gemaakt is door een virusinfectie.

–       Virusremmers: als de klachten veroorzaakt worden door virussen, kunnen virusremmers worden ingezet. De effectiviteit van virusremmers varieert wel van kat tot kat.

• Virusremmende oogzalf wordt ingezet bij hoornvliesletsels veroorzaakt door herpes
• L-Lysine is een voedingssupplement dat als virusremmer kan worden ingezet bij zowel herpes als calicivirussen. Dit is beschikbaar als poeder over het voer of als kattensnoepjes.

–      Niesziekte is altijd een probleem van alle katten in huis. Ook al hebben niet alle katten (evenveel) klachten, alle dieren moeten behandeld worden omdat dragers de andere aanwezige dieren ziek kunnen maken.  Stress speelt een heel belangrijke rol in het opflakkeren van de ziekte. Als er meer dan 1 kat in een huis aanwezig is, treed er gemakkelijk stress op onder de katten.