Oogziekten bij konijnen en knaagdieren
Oogziekten bij konijnen en knaagdieren
Konijnen en knaagdieren hebben gelukkig niet heel vaak te maken met oogproblemen. Konijnen met oogproblemen hebben vaak rode ogen, traanogen, vieze uitvloei. De oogleden kunnen rood, kaal en misvormd zijn. Ook de huid rond de ogen is vaak nat, kaal en vies. Soms lijkt het alsof het oog van het konijn blauw is. Glaucoom is een ernstige, pijnlijke afwijking aan de ogen die eerste instantie geen duidelijke symptomen hoeft te geven.
Hier vindt u meer informatie over de verschillende oogaandoeningen, oorzaken en mogelijke behandelingen.
Informatie over Konijnverzekering bij Petplan, enige verzekeraar die konijnenverzekeringen aanbiedt.
Oogaandoeningen bij konijnen
Uitpuilen van de ogen (exopthalmos)
De ogen van konijnen puilen vaak uit bij stress. Dit komt doordat achter het oog zich een kluwen van bloedvaten bevindt. Bij stress en het stevig rond de nek vasthouden, stijgt de bloeddruk en kunnen de ogen een beetje uitpuilen. Als de ogen van een konijn heel erg uitpuilen dan kan het zijn dat de bloedafvoer vanuit de kluwen van bloedvaten achter het oog vermindert is. Dit wordt bij konijnen meestal veroorzaakt door een tumor in de borstkas, genaamd thymoom. Het uitpuilen van een oog kan ook veroorzaakt worden doordat er zich een ontsteking achter het oog bevindt. Bij konijnen gaat het heel vaak om ontsteking die in verbinding staat met een kieswortelabces.
uitpuilende ogen bij konijn verdacht van thymoom
Overgroei van de oogslijmvliezen (centrapetalisatie)
Het oogslijmvlies bij konijnen kan het oog langzaam gaan bedekken, zo erg dat een konijn hier blind aan kan worden. De oorzaak van deze zeldzame aandoening is onbekend. Weghalen van het oogslijmvlies leidt alleen maar tot het heftiger terug komen. Een operatie waarbij het slijmvlies aan het oogwit (sclera) wordt gehecht is noodzakelijk in deze gevallen.
Oogslijmvlies ontsteking (conjunctivitis)
Konijnen met een ontstoken oogslijmvlies hebben vaak rode en vieze ogen door uitvloei. De uitvloei kan bestaan uit waterige tranen, dit zie je vooral bij konijnen die last van stof uit het hooi of de bodembedekking van het hok. Zo stofvrij mogelijk hooi en bodembedekking (bijvoorbeeld beukensnippers) is belangrijk voor deze konijnen belangrijk. Ook is het beter om het hooi niet in een ruif te geven, maar op de bodem, zodat er geen stof op de konijnen valt. Virussen (myxomatose) en bacteriën (meestal pasteurella of staphylococcus spp.) kunnen oogslijmvliesontsteking veroorzaken, dit geeft dan een witte of gele vaak kleverige uitvloei. In deze gevallen is vaak een intensieve behandeling nodig.
Ontstekingen en verstoppingen van het traankanaal (darcyocystitis)
Het traankanaal van een konijn loopt via het oog naar de neus. Het traankanaal van een konijn kan gemakkelijk verstopt raken, een konijn krijgt dan last van traanogen. Als het traankanaal verstopt raakt door een ontsteking komt er vaak veel viezigheid uit de ogen en raken de haren rond het oog ook vies en plakkerig. De huid onder en rond het oog kan hierdoor zelfs gaan ontsteken. Kieswortelontstekingen zijn vaak de onderliggende oorzaak van een ontsteking en verstopping van het traanafvoerkanaal bij het konijn omdat bij konijnen het traanafvoerkanaal voordat het uitmondt in de neus vlak langs de kieswortels loopt. Behandeling van een kieswortelontsteking bestaat vaak uit het spoelen van het traankanaal en onderliggende oorzaken uitsluiten.
Ontstoken oogleden (blepharitis)
Verschillende bacteriën kunnen een ontsteking van de oogleden veroorzaker. De bacterie die syphylus bij het konijn veroorzaakt (de spirocheet Treponema cuniculi) speelt vaak een rol. Ook het myxomatose virus kan ontstekingen en misvormingen van de oogleden veroorzaken.
Informatie over Konijnverzekering bij Petplan, enige verzekeraar die konijnenverzekeringen aanbiedt.
Naar binnen krullende oogleden (entropion)
Oogleden bij konijnen kunnen naar binnen krullen en hierdoor beschadigingen van het hoornvlies veroorzaken. Konijnen met entropion hebben vaak waterige, vieze of rode ogen. Entropion kan een aangeboren afwijkingen zijn, maar vaker is de oorzaak een ontsteking van de oogleden de misvorming. De behandeling is operatief, maar hiervoor moet wel de ontsteking onder controle zijn.
Hoornvlies beschadigingen (corneaulcers)
Beschadigingen van het hoornvlies kunnen ontstaan door bv een strootje, een infectie, een te lage traanproductie (KCS) of entropion. Konijnen met een hoornvliesbeschadiging hebben vaak last van traanogen, en zitten soms met de ogen meer dicht. Een eenvoudige beschadiging herstelt binnen zeven dagen . Bij diepe beschadigingen is soms een operatie nodig om te zorgen dat het hoornvlies niet perforeert. Ook komen erbij konijnen indolente ulcers voor. Dit zijn hoornvliesbeschadigingen die niet helen door dat er hoornvliescellen zich niet hechten aan de onderlaag. Onder lokale verdoving moeten dan eerst alle losse cellen worden verwijderd voordat er genezing kan optreden. Voor het herstel van het hoornvlies maken we soms gebruik van een speciale contactlens, de bandagelens.
Konijn nagenoeg volledig herstelt van myxomatose. Het hoornvlies wordt beschermd doormiddel van contactlens.
Informatie over Konijnverzekering bij Petplan, enige verzekeraar die konijnenverzekeringen aanbiedt.
E.cuniculi
Bij konijnen treden regelmatig ooginfecties op ten gevolge van de eencellige parasiet E. cuniculi. De konijnen verspreiden de infectie via de urine, en besmetten via deze weg het voedsel. E. cuniculi kan echter ook via de baarmoeder worden overgedragen en zo gaan nestelen in de lens. Dit veroorzaakt problemen als cataract en glaucoom (zie hieronder). Buiten het oog kan de parasiet verlammingsverschijnselen en incontinentie veroorzaken. Het zieke konijn en zijn huisgenoten moeten behandeld worden met medicatie tegen de parasiet. Volledige genezing treed vaak niet op en problemen kunnen terug komen.
Staar bij het konijn (cataract)
Regelmatig zijn we bij konijnen staar. Dit houdt in dat de lens van het oog troebel wordt. Dit kan een aangeboren probleem zijn, maar ontstaat heel vaak door de parasiet e.cuniculi die tijdens de embryonale fase in het moeder konijn zich in de lens van de baby nestelt. Een lens die troebel is tgv cataract lekt vaak lenseiwitten en kan zo een ontsteking in het oog (uveitis) en een te hoge oogdruk (glaucoom) veroorzaken.
staar bij een konijn
Te hoge oogdruk (glaucoom)
Als de druk in het oog te hoog wordt zie je eerste instantie nog niets aan het oog, uiteindelijk wordt het oog blauw/grijs van kleur en kan later rood worden en gaan uitpuilen. Door de hoge oogdruk beschadigt de oogzenuw, dit zorgt er voor dat het konijn minder kan zien, en uiteindelijk blind wordt. Een hoge oogdruk veroorzaakt bij mensen ook erge hoofdpijn, men gaat er vanuit dat dit bij konijnen niet anders is, ondanks dat een konijn normaal niet goed laat merken dat het ergens pijn heeft aangezien konijnen prooidieren zijn en nooit hun zwakte zullen tonen uit aangeboren angst voor roofdieren. Glaucoom kan aan één oog optreden maar meestal raken beide ogen aangetast. In het oog wordt continu vocht aangemaakt en afgevoerd. Als om een reden de afvoer verstopt raakt, loopt de oogdruk op. Dit kan een aangeboren probleem zijn, maar kan ook ten gevolge van een infectie ontstaan. In principe kan elke infectie in het lichaam een infectie in het oog en zo weer glaucoom veroorzaken. Maar bij konijnen is meestal de parasiet E. cuniculi de boosdoener.
Informatie over Konijnverzekering bij Petplan, enige verzekeraar die konijnenverzekeringen aanbiedt.
Oogaandoeningen bij de cavia
Vanaf de geboorte hebben babycavia’s de ogen open en kunnen dan ook al vanaf de geboorte heel goed zien.
Trichiasis
Trichias houdt in dat normale haren van de vacht richting de ogen groeien en zo continu het hoornvlies irriteren waardoor het oogje van de cavia ontstoken raakt. Dit komt voornamelijk voor bij rexen.
Staar
Staar (troebeling van de lens) behoort tot de aangeboren oogproblemen. Staar kan ook veroorzaakt worden door suikerziekte. De mate van de staar kan zo ernstig zijn dat de cavia blind is. Blinde caviaatjes kunnen zich vaak heel goed redden en een mooi even lijden.
Dermoid
Dit houdt in dat er een stukje afwijkend weefsel (meestal huid) op het oogslijmvlies of het oog zelf groeit.
Oogslijmvlies en hoornvlies ontsteking.
Een oogje van een cavia kan door verschillende oorzaken ontstoken raken. Vaak speelt er een bacterie een rol (bv. chlamydia, of listeria). Maar ook kan er iets in het oog zitten, zoals bv. een stukje hooi. Ontstekingen van het oog kunnen ook veroorzaakt worden door de aandoening ‘droge ogen’(kcs). De cavia produceert dan te weinig tranen waardoor het oogslijmvlies en hoornvlies ontstoken en beschadigd raakt. Symptomen van een ontsteking van het oog kunnen zijn tranen, een rood oogje, het dichthouden van het oogje, of pussige uitvloei en letsels op het hoornvlies. Behandeling: in veel gevallen is een oogzalf voldoende, soms zijn er medicijnen via de bek of is er een operatie nodig.
Vetoogje bij de cavia
Is een uitpuiling van een vetopstapeling onder het oogslijmvlies. Dit veroorzaakt bijna nooit klachten.
Uitpuiling traanklier
In de ooghoek kan een traanklier uitpuilen, dit lijkt een beetje op een wild vlees. Meestal hebben cavia’s hier geen last van.
Entropion
Als een cavia last heeft van entropion, betekent dit, dat het ooglid de neiging heeft naar binnen te krullen en zo over het hoornvlies schuurt. Dit veroorzaakt irritatie en hoornvlies beschadiging. Entropion komt veel meer aan de onder oogleden, dan aan de boven oogleden voor. Als de cavia groeit kan het zijn dat zijn dat de entropion weg trekt, tot die tijd met het oog wel beschermd worden met oogzalf.
Ectropion
Ectropion is het naar buiten krullen van de oogleden. Het slijmvlies van de oogleden komt dan in contact met de buitenlucht en er kunnen gemakkelijker slijmvlies ontstekingen ontstaan. Een vetoogje (een uitpuiling van een vetopstapeling onder het oogslijmvlies) kan in het geval van entropion gemakkelijker optreden. Meestal heeft een cavia geen last van de ectropion.
Verkalkingen in het oog
Verkalingen in het oog kunnen voorkomen in het gedeelte van het oog genoemd het straallichaam. Je ziet een onregematige witte ring in het oog ontstaan. Soms wordt een groot gedeelte van het oog aangetast. Deze verkalkingen zouden geassocieerd kunnen worden met glaucoom (een te hoge oogdruk), maar hier moet meer onderzoek naar gedaan worden.